Class 10 Assamese Chapter 14 : ধৰ ঝাড়ু ধৰ ভাই

ধৰ ঝাড়ু ধৰ ভাই

– অম্বিকাগিৰী ৰায়চৌধুৰী

ভাববিষয়ক প্রশ্নোত্তৰ :
প্রশ্ন ১। অতি চমু উত্তৰ লিখা—
( ক ) অম্বিকাগিৰি ৰায়চৌধুৰীক কি আখ্যা দিয়া হৈছিল ?

উত্তৰঃ অম্বিকাগিৰি ৰায়চৌধুৰীক ‘অসম কেশৰী ’ আখ্যা দিয়া হৈছিল ।

( খ ) ‘সাতাম পুৰুষীয়া সােণৰ চোতাল – ঘৰ ’ কিহেৰে পােত খাই আছে বুলি কবিয়ে কৈছে ?

উত্তৰঃ ‘সাতাম পুৰুষীয়া সােণৰ চোতাল – ঘৰ ’ কত যুগৰ ভূহৰ পৰি ’ পােত খাই আছে বুলি কবিয়ে কৈছে ।

( গ ) আজিৰ জীৱন মনােহৰ কৰিবলৈ কবিয়ে কি বেশেৰে ঝাড়ু ধৰিবলৈ কৈছে ?

উত্তৰঃ আজিৰ জীৱন মনােহৰ কৰিবলৈ কবিয়ে বীৰ বেশেৰে ঝাড়ু ধৰিবলৈ কৈছে ।

( ঘ ) কবিয়ে চাই থাকোঁতে থাকোঁতে মুখ কিহেৰে ভৰি পৰিল বুলিছে ?

উত্তৰঃ কবিয়ে চাই থাকোঁতে থাকোঁতে মুখ কাজল ছাইৰে ভৰি পৰিল বুলিছে ।

প্রশ্ন ২। ‘হ’ল এৱে তােৰ সময় হ’বৰ

জাতিৰ ঝাড়ুদাৰ যে ভাই ।’

—ইয়াত কবিয়ে কি কাৰণে জাতিৰ ঝাড়ুদাৰ হােৱাৰ সময় হ’লহি বুলি সকীয়াই দিছে ?

উত্তৰঃ বহু বছৰ ধৰি ভাৰতীবাসীয়ে ব্রিটিছৰ গােলামী কৰি ‘ ধাৰে – ঋণে জীৱন দিয়ে ‘ হিনে – ঘিণে তেওঁলােকৰ চৰণৰ পূজা কৰি থাকিল । ভাৰতবাসীৰ মাজত ‘ হিংসা – দ্বেষৰ , ভেদাভেদৰ , ঘৃণা – ঘৃণিৰ ভেমৰ কত কি যে মলি মামৰ পৰি ‘সােণৰ চোতাল – ঘৰ’ত ক’ত যুগৰ ভূহৰ পৰি ’ পােত খালে , মুখত ‘কাজল – ছাই ’ পৰিল ।

এইবােৰ সাৰি – পুচি আঁতৰাই ভাৰতবৰ্ষৰ তথা অসমক পৰিষ্কাৰ কৰিবলৈ ‘জাতিৰ ঝাড়ুদাৰ’ হােৱাৰ সময় হ’লহি বুলি কবিয়ে সকলোকে সকীয়াই দিছে । নহ’লে চিৰকালেই ভাৰতবাসী তথা অসমবাসীয়ে গােলামি কৰি দুর্বিসহ জীৱন কটাব লাগিব ।

প্রশ্ন ৩। ‘নহ’লে যে বিশ্বসভাত

নহ’ব তােৰ বহাৰ ঠাই । ”

–বিশ্ব সভাত বহাৰ ঠাই পাবলৈ কবিয়ে কি কৰিবলৈ নির্দেশ দিছে ?

উত্তৰঃ কবিতাটি ৰচনাৰ সময়ত ভাৰতবর্য ব্রিটিছৰ অধীনত আছিল । পৰাধীন দেশে কেতিয়াও সুসভ্য জাতিৰ বিশ্বসভাত বহাৰ সুযােগ নাপায় ৷ সেয়ে ভাৰতবাসীৰ মাজত থকা হীনমন্য ভাব , হিংসা – দ্বেষৰ ভেদাভেদৰ , ঘৃণা – ঘৃণিৰ , স্বার্থ – ভেমৰ মলি – মামৰবােৰ আঁতৰাই বীৰ বেশেৰে পৰাধীনতাৰ শিকলি চিঙি জাতিৰ জীৱন মনােহৰ কৰিব পাৰিলেহে ভাৰতবাসীয়ে বিশ্বসভাত বহাৰ ঠাই পাবলৈ সক্ষম হ’ব বুলি কবিয়ে সকীয়াই দিছে ।

প্রশ্ন ৪। ‘ ধৰ ঝাড়ু ধৰ ভাই ‘ — কবিতাটিৰ মূলভাৱ লিখা ।

উত্তৰঃ দেশপ্রেমী বিপ্লৱী কবি অম্বিকাগিৰী ৰায়চৌধুৰীদেৱৰ ‘ধৰ ঝাড়ু ধৰ ভাই ’ কবিতাটি ৰচনাৰ সময়ত তেওঁ দেশৰ স্বাধনীতাৰ কাৰণে যুঁজাৰ কাৰণেই সশ্রম কাৰাবাস খাটিব লগীয়া হৈছিল । তােমাৰ ভিতৰত ঝাড়ু ধৰি তেওঁ পায়খানা আদি সাৰি – পূচি ঘৰ দুৱাৰ চিকুণাই তােলাৰ দৰে ইমান দিনে ব্রিটিছৰ গােলামী কৰি অজ্ঞান আন্ধাৰত ডুব গৈ আমাৰ মাজত হিংসা – দ্বেষৰ , ভেদা – ভেদৰ , ঘৃণা – ঘৃণিৰ , ভেম – অহংকাৰৰ যিবােৰ মলি – মামৰ গােট খালে তাক সকলােৱে মিলিজুলি , সাৰি – পুছি আমাৰ অন্তৰখন , আমাৰ মাতৃভূমিখন পৰিষ্কাৰ কৰিব লাগে ।

তেতিয়াহে আমাৰ গােলামীৰ শিকলি আঁতৰি যাব আৰু মাতৃভূমি দাসত্বৰ পৰা মুক্ত হৈ স্বাধীন দেশ হিচাপে মূৰ দাঙি থিয় হ’ব পাৰিব , বিশ্বৰ সভাৰ সভ্য জাতিৰ একে শাৰীতে বহাৰ সুযােগ লাভ কৰিব । সেয়ে সকলােকে বীৰ বেশেৰে ইয়াৰ বাবে আগবাঢ়ি আহিবলৈ.কবিয়ে আহ্বান জনাইছে ।

প্রশ্ন ২। ব্যাখ্যা কৰা ।
( ক ) ‘ হিংসা – দ্বেষৰ , ভেদা – ভেদৰ ,

ঘৃণা – ঘৃণিৰ , স্বার্থ ভেমৰ

কত যে কি মলি – মামৰ

ভৰি জাতিৰ জীৱন য়ায় ।

উত্তৰঃ উদ্ধৃত কবিতাফাকি ‘ অসম কেশৰী ’ বিপ্লৱী কবি অম্বিকাগিৰী ৰায়চৌধুৰীদেৱ বচিত ‘ ধৰ ঝাড়ু ধৰ ভাই’ কবিতাটিৰ অন্তৰ্গত ।

দেশপ্রেমিক কবিয়ে দেশক পৰাধীনতাৰ পৰা উদ্ধাৰ কৰিবলৈ দেশৰ জন – গণক বীৰ বেশেৰে আগবাঢ়ি আহিবলৈ উদাত্ত কণ্ঠে আহ্বান কৰিবলৈ লৈ এনেদৰে কবিতা ফাঁকিৰ উল্লেখ কৰিছে ।

বহু বছৰ ধৰি ব্রিটিছৰ গােলামী কৰি ভাৰতৰ জন – গণ অজ্ঞান আন্ধাৰত ডুব গৈ থকাৰ কাৰণে পৰস্পৰৰ ভিতৰত হিংসা – দ্বেষৰ , ভেদা – ভেদৰ , ঘৃণা – ঘৃণিৰ , স্বার্থপৰতা , ভেম – অহংকাৰ আদি কদর্য মলি স্বৰূপ আবৰণে গােটেই জাতিটোকে নিঃস্ব কৰি ৰাখিছে । জাতিটোক ধ্বংসৰ মুখলৈ ঠেলি দিছে । সেয়ে এইবােৰ আঁতৰাই জাতিটোক উদ্ধাৰ কৰিবলৈ বীৰ বেশেৰে ওলাই আহিবলৈ কবিয়ে সকলােকে আহ্বান জনাইছে ।

( খ ) ‘ধৰ ঝাড়ু ধৰ ভাই !

আৰু চাবৰ সময় নাই

চাই থাকোঁতে মুখত কেৱল

ভৰিল কাজল ছাই ।”

উত্তৰঃ উদ্ধৃত কবিতাফাকি ‘অসম কেশৰী ’ বিপ্লৱী কবি অম্বিকাগিৰী ৰায়চৌধুৰীদেৱ ৰচিত ‘ধৰ ঝাড়ু ধৰ ভাই’ কবিতাটি অন্তর্গত ।

পৰাধীনতাৰ কৱলত পৰি হিংসা – দ্বেষৰ , ভেদা – ভেদ আদিৰ মলি – মামৰে কদর্য হৈ পৰা দেশখনক উদ্ধাৰ কৰিবলৈ দেশবাসীক আহ্বান জনাবলৈ গৈ কবিয়ে কবিতাটিৰ আৰম্ভণিতে এনেদৰে উল্লেখ কৰিছে ।

কবিয়ে অন্তৰেৰে উপলব্ধি কৰিছে ভাৰতবাসীয়ে পৰাধীনতাৰ কৱলত পৰি অজ্ঞান অন্ধকাৰৰ কাৰণে নিজৰ ভিতৰতে হিংসা – দ্বেষৰ , ভেদা – ভেদৰ , ঘৃণা – ঋণিৰ, স্বার্থ – ভেমৰ মলি – মামৰেৰে নিজেই ডুব গৈছে । দেশ – জাতি ধ্বংস হৈ যাওঁ যাওঁ অৱস্থা । এই অৱস্থা চাই থাকিও যেন জন – গণৰ জ্ঞান অহা নাই ; মুখত ‘ কাজল – ছাই ’ পৰা মানুহৰ দৰে নিবােকা হৈ চাই আছে ।

এই দেশ জাতি নিঃশেষ হ’বলৈ ধৰা অৱস্থাত চাই থাকিবৰ আৰু সময় নাই । ঝাড়ুৰে অপৰিষ্কাৰ ঠাই সাৰি – মছি পৰিষ্কাৰ কৰাৰ দৰে বীৰ – বেশেৰে সকলােৱে ওলাই আহি আমাৰ মাজত থকা হিংসা – দ্বেষ , ভেদা – ভেদ , ঘৃণা – ঘৃণি মিছা ভেম অহংকাৰবােৰ আঁতৰ কৰিবৰ হ’ল বুলি কবিয়ে সকলােকে সকীয়াই দিছে ।

প্রশ্ন ৬। ‘ধৰ ঝাড়ু ধৰ ভাই’ কবিতাটোৰ মাজেৰে কবি ৰায়চৌধুৰীদেৱৰ স্বদেশ প্ৰেমৰ ভাব কিদৰে প্ৰকাশ পাইছে লিখা ।
উত্তৰঃ ‘ধৰ ঝাড়ু ধৰ ভাই’ কবিতাটোৰ কবি অম্বিকাগিৰী ৰায়চৌধুৰীক এগৰাকী বিপ্লৱী কবি বুলি কোৱা হয় । তেওঁ বিপ্লৱ কৰিছিল স্বদেশ প্রেমত বলিয়ান হৈ স্বদেশৰ স্বাধীনতাৰ কাৰণে । এই বিপ্লৱী ভাব তথা স্বদেশ প্ৰেমৰ ভাব তেওঁৰ প্ৰায়বােৰ কবিতা , লিখনিৰ আৰু কাৰ্য-কৰণৰ মাজেৰে পৰিস্ফুট হৈ আহিছে । তেওঁৰ তেনে এটি কবিতা হ’ল ‘ধৰ ঝাড়ু ধৰ ভাই’ ।

স্বদেশ প্রেমৰ কাৰণে হক কথা কওঁতে , কাম কৰোঁতে তেওঁ সশ্রম কাৰাবাস খাটিব লগীয়া হৈছিল আৰু সেই কাৰাবাসৰ সময়ত পায়খানা আদি ঝাড়ুধৰি সাৰি – পুছি পৰিষ্কাৰ কৰিব লগীয়া হােৱা অৱস্থাতেই তেওঁৰ এই কবিতাটিৰ সৃষ্টি হৈছিল । এই কথাৰ পৰাই বুজিব পাৰি কবিতাটিত স্বদেশ প্রেমৰ সুন্দৰ ভাব – ৰাশি নিহিত হৈ আছে ।

ঝাডুৰে মলি – মামৰ সাৰি – পুছি পৰিষ্কাৰ কৰাৰ বাবে তেওঁ পৰাধীনতাৰ কৱলত থকা নজৰ দেশখনকো হিংসা – দ্বেষ , ভেদা – ভেদ , ঘৃণা – ঘৃণি , ভেম – অহংকাৰ আদিৰ মলি – মামৰবােৰ আঁতৰাই পৰিষ্কাৰ কৰিবলৈ জনগণক কবিতাটিৰ আৰম্ভণিতেই আহ্বান জনাইছে ।

ধৰ ঝাড়ু ধৰ ভাই

আৰু চাবৰ সময় নাই—

চাই থাকোঁতে মুখত কেৱল

ভৰিল কাজল – ছাই ।

স্বদেশৰ এনে দুর্গতি , ধ্বংসলীলা কবিয়ে আৰু চাই থাকিব নােৱৰা হৈছে । অজ্ঞান আন্ধাৰত ডুব গৈ এনেদৰে চাই থাকোতেই চাৰিওফালে যেন স্বদেশৰ , স্বদেশবাসীৰ মুখত ছাই পৰি লেতেৰা কৰি পেলাইছে । এসময়ৰ গৌৰৱময় ভাৰত আজি নিঃস্ব , নিঃশেষ হ’বলৈ ধৰিছে । তেওঁ খেদ কৰি কৈছে –

সাতাম পুৰুষৰ

আহা ! সােণৰ চোতাল – ঘৰ

ক’ত যুগৰ ভূহৰ পৰি

আছে যে পােত খাই ।

সেই কাৰণেই তেওঁ ব্যথিত অন্তৰেৰে আমাৰ মাজত থকা সকলাে প্ৰকাৰৰ হিংসা দ্বেষৰ , ভেদা – ভেদ , ঘৃণা – ঘৃণিৰ , স্বার্থ ভেমৰ ভাব পাহৰি একগােট হৈ নিজৰ দেশ , জাতি উদ্ধাৰ কৰিবলৈ জনগণক উদাত্ত কণ্ঠেৰে আহ্বান জনাইছে–

বীৰ বেশেৰে ধৰ ঝাড়ু ধৰ

জাতিৰ জীৱন কৰ মনােহৰ

তেতিয়াহে ভাৰতবাসীয়ে বিশ্বৰ সভ্য সমাজৰ সভাত একেলগে বহাৰ ঠাই পাব । ইয়াৰ ব্যতিক্রম হলেই আমাৰ বিপদ –

নহ’লে যে বিশ্বসভাত

নহ’ব তােৰ বহাৰ ঠাই–বুলি সকীয়াই দিছে ।

ভাষা বিষয়ৰ প্রশ্নোত্তৰ :
প্রশ্ন ১। তলত দিয়া যুৰীয়া শব্দৰবাৰেৰে একোটিকৈ বাক্য ৰচনা কৰা ৷
( ক ) হীনে – ঘিণে ( খ ) ধাৰে – ঋণে , ( গ ) ঘৃণা – ঘৃণি , ( ঘ ) জাহি – জাবৰ ( ঙ ) সাৰি – পুছি , ( চ ) মলি মামৰ

উত্তৰঃ ( ক ) হীনে – ঘিণে :- সমাজত হীনে – ঘিণে জীয়াই থকাটো নিষ্ফল জীৱন ।

( খ ) ধাৰে – ঋণে :- গােটেই জীৱনটো ধাৰে – ঋণে চলিব নালাগে ।

( গ ) ঘৃণা – ঘৃণি :- মানুহৰ মাজত থকা ঘূণা – ঘৃণিয়ে অশান্তি সৃষ্টি কৰে ।

( ঘ ) জাহি-জাবৰ :- জাহি – জাবৰবােৰ সাৰি – পুছি পৰিষ্কাৰ কৰিলেহে মনত শান্তি পােবা যায় ।

( ঙ ) সাৰি – পুছি :- লেতেৰাবােৰ সাৰি – পুছি থাকিলেহে ঠাই পৰিষ্কাৰ হৈ থাকে ।

( চ ) মলি – মামৰ :- হিংসা – দ্বেষ , ভেদা – ভেদ , ঘৃণা – ঘৃণি , স্বার্থ – ভেম আদি সমাজৰ মলি , মামৰ স্বৰূপ ।

প্রশ্ন ২। তলৰ শব্দবােৰত মূর্ধন্য ‘ণ’ হােৱাৰ কাৰণ দর্শোৱা ।

( ক ) সােণ , ( খ ) ঘৃণা , ( গ ) ঋণ ।

উত্তৰঃ ( ক ) সােণ – সােণ শব্দত স্বাভাৱিকতে মূর্ধন্য ‘ ণ ’ হয় ।

( খ ) ঘৃণা — ঋ ( < ) ৰ পাছত বহা ‘ন’ মূর্ধন্য ‘ণ’ হয় ।

( গ ) ঋণ – ঋ ( < ) ৰ পাছত বহা ‘ন’ মূর্ধন্য ‘ণ’ হয় ।

প্রশ্ন ৩। বিপৰীত শব্দ লিখা :

( ক ) ঘৃণা , ( খ ) স্বার্থ , ( গ ) জীৱন , ( ঘ ) বীৰ

উত্তৰঃ ( ক ) ঘৃণা – মৰম ।

( খ ) স্বার্থ – নিস্বার্থ , উদাৰ ।

( গ ) জীৱন – মৰণ ।

( ঘ ) বীৰ – ভীৰু ।

শব্দার্থ আৰু টোকা :
উত্তৰঃ কাজল ছাই :- কলংক , পৰাধীনতা , কালিমা , ক’লা চিন ।

সােণৰ চোতাল :– সােণ অতি মূল্যৱান উজ্জ্বল ধাতু । সােণৰ দৰেই মূল্যৱান চোতাল এখন , যিখন ঐতিহ্যৰে ভৰপূৰ ।

যুগৰ ভুহুৰ :– বিভিন্ন সময়ত তৰপে তৰপে গােটখাই থকা ভেহনি — অর্থাৎ বহুত দিন ধৰি গােট খাই থকা জাবৰ – জোঁথৰ , মলি ইত্যাদি ।

গােলামি :– অধীনত থকা, আনৰ তলত থকা,– য’ত নিজৰ কোনো ধৰণৰ স্বাধীনতা নাথাকে ।

সাতামপুৰুষীয়া :– সু – প্রাচীন , বহু পুৰুষৰ পৰা চলি অহা ।

হিংসা – দ্বেষ :- পৰস্পৰৰ প্ৰতি থকা হিংসাৰ ভাব , খিয়লা – খিয়লি ।

চুকে-কোনে :- অতি ভিতৰুৱা ঠাইত , সকলাে ঠাইতে ।

এৱে :– এতিয়া ।

ঝাড়ুদাৰ :– যিয়ে ঝাড়ু মাৰে ।

স্বাৰ্থ :- একমাত্ৰ নিজৰ কাৰণে কৰা চিন্তা ।

মনোহৰ :- মন হৰণ কৰিব পৰা, সুন্দৰ ।

class 10 Assamese question answer seba class 10 seba Assamese answers class 10 Assamese seba seba class 10 Assamese seba class 10 Assamese notes Assamese class 10 seba seba Assamese class 10 seba class 10 Assamese book pdf class 10 Assamese notes seba seba class 10 Assamese book seba class 10 Assamese book english medium class 10 Assamese book seba seba class 10 Assamese syllabus seba Assamese book class 1 seba class 10 Assamese solution seba Assamese class 10 solutions seba solutions for class 10 Assamese seba solutions for class 10 Assamese history class 10 seba Assamese book class 10 seba Assamese notes class 10 Assamese syllabus seba seba class 10 Assamese guide seba class 10 Assamese notes pdf seba Assamese class 10 history Assamese class 10 ncert solutions seba Assamese class 10 seba assamese Assamese class 10 seba question paper class 10 seba Assamese books class 10 Assamese notes for seba ncert solutions for class 10 Assamese seba seba board class 10 Assamese book seba book of class 10 Assamese seba book of class 10 Assamese in pdf seba class 10 Assamese mcq seba economics Assamese chapter 2 class 10 seba Assamese notes class 10 Assamese class 10 of seba Assamese class 10 seba board Assamese for class 10 seba history answers Assamese of class 10 seba question answer Assamese text book class 10 ncert seba syllabus of Assamese class 10 of seba syllabus of Assamese class 10 seba